Bir Fikrim Var: Yeni Tip İtki Artırıcı Sistem
1. Kısaca kendinizden bahsedebilir misiniz?
Merhaba ben Soner Yel. 16 yaşındayım, 11. sınıf öğrencisiyim.
2. Projenizi detaylı bir şekilde açıklayabilir misiniz?
Proje ilk olarak jet motorlarının gücünü artırmak için kullanılan Afterburner’in yerine bir alternatif. Afterburner türbinden çıkan sıcak gazı tekrar yakıyor ve basıncı artırdığı için etki tepki yasası gereği daha fazla güce olanak sağlıyor. Fakat bu sistem verim açısından sorun yaratmakta. Yakıt tüketimini inanılmaz ölçüde artırıyor. Benim geliştirdiğim sistem ise; basıncı artırmak için hacmi küçültüyor. Bu küçültmeyi yapmak için ise manyetik kuvvetten yararlanıyor. Bu teknolojinin günümüzde en tepe kullanım noktası füzyon reaktörleri. İçeride manyetik alan ile 150 milyon derece sıcaklığında plazmayı hapsedebiliyorlar. Ki jet motorlarındaki sıcaklık 1400-1500 derece civarlarında. Yani bu sıcaklıktaki gazların kontrolü daha mümkün. Şimdi bu sistemin nasıl çalışacağına gelecek olursak, ilk başta büyük bir mıknatıs gerekiyor. Tabii bu mıknatıs normal mıknatıslardan biraz farklı. İlk baş süper iletken malzeden yapılmış bir bloğa ihtiyacımız var. Bu blok içi boş silindir biçiminde ve bunu mıknatıs haline getirmek için üzerine şok bobinine benzer bir biçimde sargı yapmamız gerekiyor. Böylece manyetik alanı tünelin içine doğru uygulayabilsin. Bu sargı malzemesi artık günümüzün yüksek teknolojisi ile üretilmiş yüksek iletkenlik kuvvetinde alaşımlardan olması gerekiyor. İkinci kısım olarak bu sistemi daha verimli ve güvenli hale getirmeliyiz. Tünelin iç kısmı bloktan sonra diyamanyetik metaller ile kaplı olması gerekiyor. Bu diyamanyetik metaller, manyetik alanı kendilerinden daha da uzaklaştırarak gaza daha fazla etki sağlıyor. Tünelin dış kısmı ise manyetik alanı kendi içinde toplayan ferromanyetik maddeler ile kaplı olması gerekiyor. Ki manyetik alandan uçağın içindeki diğer elektronik sistemler etkilenmesin. Daha sonra bu sistemin verimli çalışması için bu manyetik alan tünelini soğuk tutmamız gerekiyor. Bunun içinde uçağın üstündeki ek hava alıklarının açılması gerekiyor. Buradan gelen soğuk hava ana bloğu soğutarak onun süperiletken hale gelmesini sağlıyor. Günümüzde 15 derecede süperiletken olan malzemeler var fakat şu an en çabuk süperiletken olan metal - 23 derecede süperiletken bir hal alıyor. Uçaktan yüksek hızlarda gelen hava bu sıcaklığa inmek için yeterli. Son olarak ve sistemin en önemli bileşeni bu sistemin manyetik alanını yaratacak enerji. Bu enerji elektrik enerjisi. Güçlü bir manyetik alan yaratmak için gereken enerjinin çok yüksek miktarlarda olması gerekiyor. Mevcut batarya teknolojisini kullanırsak bu araca çok fazla ağırlık katacaktır. Bu sebeple İngiliz BAE SYSTEMS üretimi The Tempest projesindeki sisteme benzer bir çözüm kullanıyoruz. Jet motorları çok yüksek devirlerde döndüğü için üretebileceği enerji de çok yüksek seviyelerde. Motordan direkt bir şaft vasıtası ile üretilecek olan elektrik enerjisi bu sistemin güç ihtiyacını karşılayacaktır. Proje temel olarak bu sistemle çalışıyor. Tabi ki gerçekte bu sistem hayata geçerse çok daha fazla detayı olacaktır.
En basit hali ve çalışma prensibi bu şekildedir.
Negatif Yönler:
- Sistem tamamen metal üzerine dayalı bir sistem olacağı için uçak üzerine ek bir ağırlık katacaktır.
- Çalışması için düşük sıcaklıklar gereklidir. Bunun için ise motorlar kapalı konumda iken çalıştırılması gerekmektedir. Bu da havada uçağı zor durumda bırakacaktır.
- Uçak geometrisinde bu sistemin yerleştirilmesi için değişikliklere ihtiyaç var ve bu durum da uçağın biraz daha uzun olmasına yol açacaktır.
Pozitif Yönler:
- Afterburner gibi kısa süreli bir güç artışı yerine sürekli bir güç artışı vadediyor olması
- Günümüzün ilerleyen teknolojisi olan elektrik enerjisinin kullanımı ile sürekli geliştirmeye açık olması.
- Yardımcı olan soğutma sistemi ile uçağın hem egzozdaki termal izini düşürme ve elde edilen güç ile uçağın diğer elektrik ihtiyaçlarını karşılama
- Uçağın içindeki sıcak gazın araç içine temas etmemesi sebebi ile daha az aşınma ve bakım.
3. Neden bu projeyi hayata geçirmek istiyorsunuz?
Bu proje şimdiki uçaklar için tam uyumlu bir proje olmasa da gelecekteki araçlar için kullanacakları güç sistemleri ile benzer özelliklere sahip olacaktır. Biz de ileride söz sahibi olmak istiyorsak, şimdiki çok büyük gelen teknolojileri küçülterek farklı alanlarda da kullanmalıyız. Ki bu proje ile ülkemi sadece havacılık alanında değil diğer konularda da mühendislik bilgilerine sahip olmaya itecektir. Elde edilen bilgiler ülkemizin gelecekteki enerji yatırımlarında ciddi rol alacaktır .
4. Projenizin sektöre nasıl bir fayda sağlayacağını düşünüyorsunuz?
Bu sistem Türkiye’nin havacılık alanında çok daha özgün çözümlere ulaşmasını sağlayacaktır. Fakat bunun yanında getireceği en büyük artılardan biri de enerji konusundadır. Bu sistem sayesinde hem Türkiye’nin reaktör üretme konusunda bir küçük deneyime sahip olacak, hem de gelişmiş alaşım malzemeler kullanması ile de enerji üretim ve dağıtımına çok fazla katkı sağlayacaktır.
5. Neden size yatırım yapılması gerektiğini düşünüyorsunuz?
Bu projeye yapılan yatırım hem yeni iş alanları açacak hem de daha yüksek teknoloji kullanıma olanak tanıyacaktır.
6. Projeniz ile ilgili planlarınız ve hedefleriniz nelerdir, 5 yıl sonra projenizi nerede görüyorsunuz?
Şahsen bu projenin 5 yıl sonra da geliştirme aşamasında olacağını düşünüyorum çünkü geleceğin teknolojilerini içinde barındırıyor. Bunu üretmek günümüzde hemen mümkün olamayacaktır. Fakat bu sistem işe yaramasa bile buna yapılan arge bize çok fazla şey katacaktır. Fakat sistem gelecekte işe yarar olursa bu projenin artıları ile ülkemizin uzay programına dahil olmasını isterim. Aydan gerekli nükleer enerji ham madesini işleyerek getiren ve yerde bunu enerjiye dönüştüren bir ülke gelecekte eminim ki dünyada çok daha fazla söz hakkına sahip olacaktır.
T.C. Cumhurbaşkanlığı - Savunma Sanayii Başkanlığı himayesinde yürütülmektedir.
