Metaverse 2040 Raporu
Metaverse üzerine her geçen gün yeni bir tartışma çıkıyor. Peki, Metaverse 2040 yılında nasıl olacak ? Pew Araştırma Merkezi'nin "Metaverse 2040" raporunu yazarımız Buğra Ayan okuyucular için özetledi.
Sosyal ağlar ile Web2 evresinde yaşanan "deneyimlerin demokratikleşmesi" Web3'te metaverse ile gündeme gelecek. Bu deneyimleri, dünyanın bir köşesindeki bir kişiyle arkadaş olabilmekten tutun ona bir varlık transfer etmeye kadar çeşitlendirebilirsiniz. İlginç bir betimleme kullanılmış. Son 20 yılımızı pencerelere bakarak geçirdik, artık bu pencerelerden içeri girme zamanı gelmedi mi? sorusuyla 2 boyutlu internetten 3 boyutlu internete metaverse ile geçeceğimiz vurgulanmış.
Raporda sağlık alanında uygulamalara vurgu çok. Örneğin Colorado Çocuk Hastanesi, pediatrik hastane deneyimini daha iyi hale getirmeye yardımcı olmak için XR teknolojisi kullanıyor.
Endüstrinin blokzincirlerin birlikte çalışması için teknik anlamda kullandığı birlikte çalışabilirlik yani "interoperability" kavramı "economic interoperability" olarak karşımıza çıkıyor.
Ekonomik birlikte çalışılabilirlik ile markaların, kurumların kişilerle çok yönlü finansal modeller geliştirebileceği üzerinde duruluyor. Burada en kritik nokta markaların ürettiği dijital varlıkların akıllı kontratlar ile yaşayan bir nesneye dönüşmesi. Gizlilik konusunda danışman olan Christian Huitema, gelecekte tek bir metaverse olmasının bir distopyaya yol açabileceği uyarısında bulunuyor. Burada da Huitema Facebook'un Meta projesinin oluşturabileceği yeni gizlilik ve güvenlik krizi senaryolaraına dikkat çekiyor.
Raporda dikkat çeken noktalardan biri bazı akademisyenlerin konuya mesafeli yaklaşması. Örneğin Virginia üniversitesinden Prof. David Golumbia, ortada hiç bir olmadığını, metaverse konseptlerini destekleyenlerin gerçek durumu inkar ettiğini söylüyor. Harward'tan Prof. Susan Crawford ise fraktalmetaevrenlere hazır olmamız gerektiğine dikkat çekiyor. Bu metaevrenlerin kablolu televizyon yayınındaki kanallar gibi olacağını belirtiyor. Prof. David Porush ise metaverse yaklaşımının insan yakınlığı ve bağlantısı için beklenmedik sonuçlar doğuracağını, bunun da önemli toplumsal sonuçlar doğurabileceğinin altını çiziyor.
Prof. Aymar Jean Christian metaverse yaklaşımlarının Web 2.0'ın gittiği yolu izlerse dünyadaki eşitsizlikleri derinleştireceğini belirtiyor. Benzer eleştirileri blokzincir ekosistemindeki bir çok ön plana çıkan isim de dile getiriyor. Raporda dikkat çeken noktalardan biri de gelecekte bir makine ve insanı ayırt etmenin çok zor olabileceği. İşte bu ayrımı yapamayacağımız bölgelerden biri de metaverse olabilecek.
Amerikan Girişimcilik Enstitüsü'nden Mark Jamison metaverse ortamının getireceği çok uluslu yapıların hükümetlerin dış politikalarını da etkileyebileceğini belirtiyor. HoloLens'in geliştiricilerinden Avi Bar-Zee ise yeterince güvenlik önlemi almadan metaverse için acele ettiğimiz endişesini paylaşıyor. IBM'den Melissa Sassi ise dijital ikizlerin yükselişini izleyin diyerek konudaki yapay zekanın, makine öğrenmesinin önemine atıfta bulunuyor.
Raporda bir çok farklı görüş mevcut. Önemli gördüğüm bir kaçını paylaşmak istedim.
Buğra Ayan
T.C. Cumhurbaşkanlığı - Savunma Sanayii Başkanlığı himayesinde yürütülmektedir.
