STEM Eğitimine Savunma ve Havacılık Sanayii Perspektifinden Kısa Bir Bakış

STEM Eğitimine Savunma ve Havacılık Sanayii Perspektifinden Kısa Bir Bakış

21.04.2019 Sanayi

Eğitimde STEM (Science, Technology, Engineering and Math/ Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) yaklaşımı, problemlere disiplinler arası açıdan bakılmasını sağlamayı ve bütüncül bir yaklaşımla bilgi- beceri kazandırmayı hedeflemektedir. Okul öncesi eğitimden, yüksek öğretime kadar uzanan bir süreç olan STEM eğitimi; tüm bireylerin meraklı, araştırmacı ve üretici olması gereken, içinde bulunduğumuz enformasyon çağında zorunluluk haline gelmiştir.

Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik disiplinleri arasındaki ayrımı ortadan kaldırarak bütünleşmeyi sağlayan STEM, öğrencilere teorik bilgilerini uygulamaya dönüştürme olanağı tanıması bakımından önemlidir. Bu yaklaşım öğrencilerin problemleri tespit etmelerini, müteakiben de pratik ve isabetli çözümler üretmelerini hedeflemektedir. STEM yöntemi merak duygusunu canlandırarak özgün fikirler üretilebilmesinin önü açmakta, farklı ve eleştirel düşünme becerilerinin kazanılmasını sağlamaktadır. Mevzubahis yaklaşımla istihdam alanında da farklı fırsat kapılarının aralandığı, istatistiki veriler değerlendirildiğinde rahatlıkla görülebilmektedir. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri Eğitim Bakanlığı, STEM alanındaki istihdamın 2010- 2020 yılları arasında %14’lük bir artış göstermesini beklemektedir. Öte yandan Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Bakanlığı da STEM eğitimi alan bireylerin, diğerleriyle karşılaştırıldığında %26 oranında daha fazla maddi kazanç elde edeceğini öngörmektedir.

STEM eğitiminin temel bileşenleri arasında yaratıcı düşünme, eleştirel düşünme, problem çözme ve iş birlikçi çalışma bulunmaktadır. Bu bileşenlerin, öğrencinin yetkinliği haline getirilmesinde öğretmenlerin rolü ise teorik bilgiler vermek değil; yol göstericilik yaparak ürün geliştirme, buluş yapma ve inovasyon gerçekleştirilme becerilerini desteklemektir. Tüm bunların yanında öğrenciye, sürekli gelişim farkındalığının kazandırılması da gerekmektedir. Kimi çevrelerce STEM yaklaşımına sanat (Art) eklenerek, STEAM şeklinde bir adlandırma da kullanılmaya başlanmıştır.

Pek çok ülke bugün, STEM eğitimi konusunda kendi ulusal stratejilerini oluşturarak yürürlüğe koymuşlardır. Misalen Amerika Birleşik Devletleri STEM eğitimini, ülkenin var olan ekonomik ve teknolojik gücünü korumak için kritik önemde görmektedir. Konuyla alakalı olarak Ulusal Bilim ve Teknoloji Kurulu STEM Eğitimi Komisyonunca (National Science and Technology Council Committee on STEM Education) hazırlanan “Başarının Rotasını Çizmek: Amerika’nın STEM Eğitimi Stratejisi (Charting A Course for Success: America’s Strategy for STEM Education)” başlıklı raporda, Amerika Birleşik Devletlerinin inovasyon yeteneğini sürdürebilmesinin STEM eğitimine bağlı olduğu vurgulanmıştır. Bu çerçevede ülkede, birçok üniversite ve okul bünyesinde STEM merkezleri kurulmuştur.

Çin Halk Cumhuriyeti’nde ise lise seviyesindeki zorunlu biyoloji, kimya ve matematik derslerine STEM yaklaşımının entegrasyonu sağlanmıştır. Rusya Federasyonu’na bakıldığında da mühendislik programlarının kalitesinin yükseltilmesi ve matematik eğitiminin geliştirilmesi amacıyla STEM’den yararlanıldığı görülecektir.

Endüstri 4.0 gibi atılımların etkisi altındaki günümüz sanayiinde, STEM eğitimi ile güçlü bir bilgi birikimine erişmiş bireylere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyaca cevap verilebilmesi için hükümetlerin, yerel yönetimlerin, eğitim kurumlarının ve sanayii kuruluşlarının iş birliği yapması, bir zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır.

Fakat en büyük sermayesi nitelikli insan kaynağı olan, savunma ve havacılık gibi teknoloji ile inovasyon odaklı sektörlerde faaliyet gösteren şirketler, iş birliğinin de ötesine geçerek, STEM eğitimine doğrudan destek sağlamaktadırlar.

Kurumsal sosyal sorumluluk anlaşıyıyla da örtüşecek şekilde yapılan, doğrudan maddi yardımdan teknik ve teknolojik desteğe kadar geniş bir yelpazeyi kapsayan bu desteklerin odak noktası, sektörün yüksek nitelikli insan kaynağı ihtiyacının karşılanmasıdır.

Kendi alanında dünyanın en büyük oyuncularından olan bir İtalyan firması, “STEM Elçisi” şeklinde bir ünvan dahi oluşturmuştur ve bu eğitim yaklaşımına “bilimsel vatandaşlık/ scientific citizenship” kavramına paralel olarak destek vermeyi sürdürmektedir. Benzer yaklaşımları diğer Avrupalı şirketlerde ve Amerikan şirketlerinde de görmek mümkündür.

Sektörel refleksler gereği dünyanın pek çok yerinde STEM eğitimine şirketlerin bakış açıları benzerlik arz etse de Avustralya’nın özel bir örnek teşkil ettiğini söylemek gerekmektedir. Çünkü Avustralya’da STEM eğitiminin savunma ve havacılık sanayiine etkileri bakanlık düzeyinde ele alınmış ve Avustralya Savunma Bakanlığınca “Savunma Sanayiinde Beceri Kazandırma ve STEM Stratejisi” adında bir strateji dokümanı oluşturulmuştur. Söz konusu strateji, ülkenin gemi inşa programı gibi diğer sektörel planlar ile eş güdüm içerisinde geliştirilmiştir.

Ülkemizde ise yaygın ve oturmuş bir STEM eğitiminden söz etmek mümkün olmasa da alanın güçlendirilmesi gerektiğine yönelik farkındalık oluşmuştur. Türkiye’de 2013- 2016 yılları arasında üniversitelerin STEM alanlarından mezun olan öğrenci sayıları, oransal olarak %17 mertebesindedir. Fakat bu oranın önümüzdeki süreçte arttırılması hedeflenmektedir.

Kaynakça:

  • STEM 2026 A Vision for Innovation in STEM Education/ Department of Education

  • Bringing Relevance to STEM Education/ Australian Academy of Technological Sciences and Engineering

  • STEM Education Policy Statement 2017- 2026/ Department of Education and Skills

  • Charting A Course for Success America’s Strategy for STEM Education/ National Science and Technology Council Committee on STEM Education

  • What Is STEM Education and Why Is It Important/ David W. White

  • Une nouvelle stratégie pour l’enseignement des sciences à l’école/ Ministère de l’Education Nationale

  • L’enseignement des STEM dans les universités américaines : ambivalence d’une dépendance vis-à-vis des étudiants internationaux / Mission pour la Science et la Technologie de l’Ambassade de France aux Etats-Unis

  • Donne STEAM: evoluzione e scenari in Lombardia/ Assolombardia Confindustria Milano Monza e Brianza

  • STEM Eğitimi Öğretmen El Kitabı/ T.C. Milli Eğitim Bakanlığı

  • STEM Eğitimi Raporu/ T.C. Milli Eğitim Bakanlığı

  • STEM Eğitimi Çalıştay Raporu/ İstanbul Aydın Üniversitesi STEM Merkezi ve Eğitim Fakültesi

  • STEM Eğitimi ve Türkiye: Fırsatlar ve Riskler/ Mustafa Altunel