Türk Savunma Sanayiinin C-130’lara Attığı İmza: Erciyes Projesi
Onlarca yıldır dünya genelinde pek çok operasyona katılan ve askeri havacılık tarihine, en uzun süre kullanılan hava araçlarından birisi olarak geçen C-130, halihazırda Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı (Hv.K.K.lığı) bünyesinde de görev yapmaktadır. Hv.K.K.lığının C-130 envanterinin büyük kısmını oluşturan C-130E konfigürasyonu ise özellikle Amerikan Hava Kuvvetlerince, Orta Doğu’dan Güneydoğu Asya’ya kadar yayılan geniş bir coğrafyada, yakın tarihin hemen hemen bütün büyük askeri operasyonlarına imzasını atmış ve rüştünü ispat etmiştir.
Zaman içerisinde sürekli gelişerek ve kendisini güncelleyerek yolculuğuna devam eden C-130’un bugün, farklı görev ekipmanları ile lojistikten hava desteğine, deniz karakoldan yangınla mücadeleye kadar pek çok farklı göreve adapte edilebilme olanağı mevcuttur.
Hv.K.K.lığının C-130 envanteri 13 C-130E ve 6 adet de C-130B’den müteşekkil olup; bu filonun aviyonik modernizasyonunun gerçekleştirilmesi için T.C. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı ile Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. arasında, Aralık 2006 tarihinde bir sözleşme imzalanmıştır. “Erciyes” ismi verilen ve yaklaşık 181.374.705 Amerikan doları sözleşme bedeline sahip olan proje, 4 Ocak 2007 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Aslen bu tarihten öncesinde, Hv.K.K.lığının 7 adet C-130E uçağının bir İsrailli firmanın desteğiyle yurt içinde modernize edilmesi için Savunma Sanayii Başkanlığınca çalışmalar yapılmıştır. Mevzubahis İsrailli firmayla ilk olarak 7, 8 milyon Amerikan doları değerinde bir sözleşme imzalanmış, daha sonrasında sözleşme bedeli karşı tarafın isteği doğrultusunda 11 milyon Amerikan dolarına çıkartılmıştır. Takiben tekrar bir artışla sözleşme bedelinin 14, 5 milyon Amerikan dolarına yükseltilmesinin istenmesi üzerine de Savunma Sanayii Başkanlığı sözleşmeyi, firmanın taahütlerini karşılayamamasını gerekçe göstererek iptal etmiştir. Ardından yerli firmalarla projenin yürütülmesi değerlendirildiğinde de maaliyetlerin çok yükseldiği görülerek, proje bir süreliğine rafa kaldırılmıştır.
Daha sonra başlatılan Erciyes Projesinde ise birisi C-130E, diğeri C-130B tipinde iki uçağın Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. tesislerinde modernize edilmesi, kalan uçakların çalışmalarının ise 2’nci Hava İkmal Bakım Merkez Komutanlığı bünyesinde Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. sorumluluğu ile süpervizörlüğünde gerçekleştirilmesi öngörülmüştür. Erciyes Projesi’ne ASELSAN A.Ş. ile STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. gibi şirketlerin haricinde çeşitli özel sektör firmaları da katılım göstermektedir.
Ocak 2007’de Erciyes projesi için taraflar arasında sözleşme imzalanmasının ardından yine aynı yılın Temmuz ayı içerisinde sistem isterleri gözden geçirme faaliyetleri icra edilmiştir. Takiben Aralık 2007’de ön tasarım gözden geçirme ile Ağustos 2008’de kritik tasarım gözden geçirme çalışmaları gerçekleştirilmiştir. İlk uçuş ise Mart 2011’de yapılmış ve Ağustos 2014’te 1. prototipin kabulüyle Erciyes Projesi’nde önemli bir kilometre taşı daha geride bırakılmıştır.
Savunma ve Havacılık’a göre; “Proje kapsamında C-130E/B uçakları; kayar harita kabiliyetli renkli MFD’ler, INS/GPS özellikli gelişmiş bir seyrüsefer sistemi, otopilot, Mode-S IFF sistemi, TCAS-II, RVSM, EGPWS/TAWS, sayısal kara kutu, modern V/UHF telsiz setleri, dahili haberleşme sistemi, Link-16 MIDS terminali ve AN/APN-241 radarı gibi aviyoniklerle donatılmaktadır.”
Bu konfigürasyonda ve kapsamda Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. tarafından gerçekleştirilen ilk proje olan Erciyes Modernizasyonu’nda C-130 uçaklarına toplamda 17 yeni sistem takılmakta ve beş mevcut sistem de bir üst modele yükseltilmektedir. İlaveten projede Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.’nin sorumluluğu, uçakların Hv.K.K.lığına tesliminden sonraki 20 yıllık lojistik destek hizmetlerini de içermektedir.
Erciyse projesinin ilk olma özelliği taşıdığı bir diğer alan da sertifikasyon çalışmalarıdır. Projede Savunma Saanyii Başkanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetleri temsilcilerinden oluşan bir heyetle “Tamamlayıcı Tip Tasarım Onay Belgesi” yayımlanmıştır. Böylelikle ilk kez milli bir otorite tarafından, böyle bir sertifikasyon faaliyeti gerçekleştirilmiştir.
Modernize edilen C-130 uçaklarının 2040’lı yıllara kadar envanterde kalması planlanmakta olup; bu tarihte Hv.K.K.lığının lojistik filoları A400M, C-130 ve CN235 uçaklarından oluşacaktır.
Kaynakça:
- Türk Hava Kuvvetleri Yarınlarını Pekiştiriyor/ Savunma ve Havacılık Dergisi 175. Sayı
- Erciyes Projesi’nde İlk Uçak Teslim Edildi/ Savunma ve Havacılık Dergisi 163. Sayı
- TUSAŞ C-130’ları 2040 Yılına Taşıyor/ MSI Dergisi Sayı 110
- TAI: A Global Giant in Aerospace Industry with its more than 25 years Experience/ Defence Turkey Dergisi
- Lockheed C-130E Hercules/ National Museum of the US Air Force
- C-130 Hercules/ U.S. Air Force
- Erciyes (C-130)/ Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.
- First Turkish C-130 with Upgraded Avionics Delivered/ Air Forcess Monthly Dergisi
- Bites participated in “C-130 Avionics Modernization (Erciyes) First Aircraft Delivery Ceremony Program/ BITES
- Interview: Ali Han, General Manager and CEO of MEGE Teknik/ MSI Defence Review
- Aviyonik Modernizasyonu Gerçekleştirilecek İlk C-130 Uçağı TUSAŞ Tesislerinde/ TAI’nin Sesi Dergisi 85. Sayı
- Türk Hava Kuvvetleri Yarınlarını Pekiştiriyor/ Savunma ve Havacılık Dergisi 175. Sayı
- Erciyes Projesi’nde İlk Uçak Teslim Edildi/ Savunma ve Havacılık Dergisi 163. Sayı
- TUSAŞ C-130’ları 2040 Yılına Taşıyor/ MSI Dergisi Sayı 110
- TAI: A Global Giant in Aerospace Industry with its more than 25 years Experience/ Defence Turkey Dergisi
- Lockheed C-130E Hercules/ National Museum of the US Air Force
- C-130 Hercules/ U.S. Air Force
- Erciyes (C-130)/ Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.
- First Turkish C-130 with Upgraded Avionics Delivered/ Air Forcess Monthly Dergisi
- Bites participated in “C-130 Avionics Modernization (Erciyes) First Aircraft Delivery Ceremony Program/ BITES
- Interview: Ali Han, General Manager and CEO of MEGE Teknik/ MSI Defence Review
- Aviyonik Modernizasyonu Gerçekleştirilecek İlk C-130 Uçağı TUSAŞ Tesislerinde/ TAI’nin Sesi Dergisi 85. Sayı
T.C. Cumhurbaşkanlığı - Savunma Sanayii Başkanlığı himayesinde yürütülmektedir.
