Teknolojinin Merak Duygusu Üzerindeki Etkisi
Merak duygusu, “bilinmeyenleri öğrenme arzusuna eşlik eden karmaşık bir his ve biliş” şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanımı ortaya koyan Min Jeong Kang ve çalışma arkadaşları, 2009 yılında nörolojik bir araştırma yürütmüşlerdir. Bu araştırmanın odak noktası, beynimizdeki diğer alanların yanı sıra, yüksek merak ile düşük merak düzeyi için cevaplar ve sorular sunulduğunda gerçekleşen sinirsel aktiviteler arasındaki farklılıklardır.
Elde ettikleri bulgular (yüksek merak uyandıran soruların cevaplanması durumunda, öğrencilerin göz bebeklerinin büyümesine ek olarak) şunu ortaya koymaktaydı: “Sahip olunmak istenen bilgi seviyesi, bilgideki küçük bir artışla önemli ölçüde artmaktadır; böylelikle istenen seviye ile gerçek bilgi düzeyi arasındaki boşluk büyümektedir” (Kang vd., 2009). Diğer taraftan birey kendisini “yeterince bilgili” olarak gördüğünde, yeni bilgi edinme isteği azalmaktadır. Bu durum, ufak bir bilginin bile nörolojik olarak, daha fazla öğrenme isteği uyandırdığını göstermektedir. Bilmek ile bilmek istemek arasındaki orantılı ilişki, “bilgi açığı hipotezi” olarak bilinen durumun temelini oluşturmaktadır.
Merak duygusu yeterince etkili bir şekilde uyandırıldığında, yeni bir öğrenme süreci başlamış olur. Merak duygusunun gücü; derin öğrenme ve etkin katılım, işbirliği ve yakınlık ile sonuçlanan katılımı derinleştirilerek tetiklenmesinde yatmaktadır. Öğrencinin katılımı, karmaşık olduğu kadar kritik olarak da tanımlanmaktadır; çünkü öğrencilerin nasıl davrandığı, hissettiği ve düşündüğü hakkında ayrıntılara ihtiyaç duyulmaktadır. Katılım ve desteğin, özyeterlik duygularını geliştirebileceğine ve ilgiyi sürdürerek derinleştirdiğine dair güçlü kanıtlar bulunmaktadır.
Renninger ve çalışma arkadaşları, bireyin öğrenme aktivitesine katılmayı seçebileceği üç yolu tanımlamaktadır. İlk olarak, bir ebeveyn ya da öğretmen tarafından uygulanan bazı hedeflerden dolayı, öğrenmeye çok az ihtiyaç duyulan bir katılımdan söz edilmektedir. İkinci olarak, öğrenme deneyimi zevkli olduğu için, basit bir şekilde dahil olunan duygusal katılım gösterilebilmektedir. Son olarak, bir konu hakkında daha fazla şey öğrenmeye tamamen bağlı olunan bilişsel bir katılım deneyimlenebilmektedir. Yeni teknolojiler ve yeni medya araçları, öğrencilerin daha fazla bilgi edinmek için samimi çaba sarf ettikleri bireysel ve grup olarak bilişsel katılımı kolaylaştırmaktadır. Bu ortamlarda merak duygusu, ilgi ve bilişsel etkileşimi tetiklemektedir. Bilişsel katılım sürecinde, merakın yeniden tetiklenmesi ile birlikte, bireysel ve grup öğreniminin gelişmiş bir işbirliği, sürekli bilişsel katılım ve derin öğrenme ile sonuçlanması olasıdır.
Sosyal ve yeni medyanın teknolojik bağlamı, merakın ne ölçüde harekete geçtiğini, ilginin ve bağlılığın ortaya çıkmasını ya da devam edip etmemesini etkileyebilmektedir. Sosyal medya ve diğer teknolojik bağlamlar, bireyin bilgi almak için diğer taraflarla etkileşime girmesini, aynı şekilde kendi kaynaklarını paylaşmasını ve bunları yaparken, cevap bulma konusundaki araştırmalarda akran merakını teşvik etmektedir. Akranlarının bir konuya verdikleri değer, bireyin gelecekteki katılımlarını ve / veya konu hakkında yeni merak duymaya başlama ihtimallerini önemli ölçüde etkilemektedir.
Peki yeni teknolojiler merak üzerine davranmayı nasıl etkileyecek? Son araştırmalar, merak ile merak duyulan konu hakkında bilgi bulmak için çevrimiçi dünyaya göz atma sıklığı arasında güçlü bir bağlantı kurulduğunu göstermektedir.
Kaynakça:
- Arnone, M. P., Grabowski, B. L., & Rynd, C. P. (1994). Curiosity as a Personality Variable Influencing Learning in a Learner Controlled Lesson with and without Advisement. Educational Technology Research and Development, 42(1), 5.
- Arnone, M. P., Reynolds, R., & Marshall, T. (2009). The Effect of Early Adolescents’ Psychological Needs Satisfaction upon Their Perceived Competence in Information Skills and Intrinsic Motivation for Research. School Libraries Worldwide, 15(2), 115–134.
- Day, H. I. (1982). Curiosity and the Interested Explorer. NSPI Journal, May, 19–22.
- Kang, M. J. ve ark. (2009). The Hunger for Knowledge:Neural Correlates of Curiosity.
- Renninger, K. A. (2000). Individual Interest and its Implications for Understanding Intrinsic Motivation. C. Sansone & J. M. Harackiewicz (Ed.), Intrinsic Motivation: Controversies and New Directions içinde (s. 373–404). San Diego, CA: Academic Press.
- Renninger, K. A., & Hidi, S. (2002). Student Interest and Achievement: Developmental Issues Raised by a Case Study. A. Wigfield & J. S. Eccles (Ed.), The Development of Achievement Motivation içinde (s. 173–195). New York: Academic Press
T.C. Cumhurbaşkanlığı - Savunma Sanayii Başkanlığı himayesinde yürütülmektedir.
