Tarihin Tanığı Müzeler: İngiltere - İmparatorluk Savaş Müzeleri
Dünyanın en eski ve en büyük harp tarihi müzelerinden biri olan İmparatorluk Savaş Müzeleri (Imperial War Museums) İngiltere’de bulunmaktadır. Harp tarihine ışık tutan bu müzeler, üçü Londra’da olmak üzere 5 farklı yerde konumlanmaktadır. İmparatorluk Savaş Müzesi- Londra (IWM London) bu müzelerin en dikkat çekenlerinden biri olarak nitelendirilmektedir.
Müzeler, savaşa ve çatışmaya dair pek çok obje ve belgeye ev sahipliği yapmaktadır. Tarihi; Birinci Dünya Savaşı'ndan günümüze ve hatta eski imparatorluk ve İngiliz Milletler Topluluğundan günümüz İngiltere’sine kadar uzanmaktadır. İmparatorluk Savaş Müzeleri, savaş ve çatışma üzerine kurulan harp tarihi müzeleri arasında önemli bir yere sahiptir.
İmparatorluk Savaş Müzeleri, 5 Mart 1917'de, Birinci Dünya Savaşı sırasında halen devam eden olayları kaydetmek amacıyla İngiliz Ulusal Savaş Komitesinin teklifiyle kurulmuştur. 9 Haziran 1920'de Kral V. George tarafından Kristal Saray'da açılmıştır. 1939'da İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birlikte müzelerin kapsamı İkinci Dünya Savaşı’nı kapsayacak şekilde genişletilmiştir.
31 Ocak 1941’de İmparatorluk Savaş Müzelerinden Londra’da bulunan müze, talihsiz bir şekilde bir Alman uçağının hedefi olmuştur ve Donanma Galerisi’ne düşen bomba ciddi bir tahribata sebep olmuştur. Bu yıkım, savaş boyunca müzenin aldığı 40'tan fazla isabetten sadece bir tanesidir. Eylül 1940- Kasım 1946 arasında müze ziyaretçilere kapatılmıştır.
Müzenin yalnızca savaşta yaşanılan olaylarını aktarmasının da ötesinde imparatorluk halkının hikayesini koruması ve aktarması da amaçlanmıştır. Bu yüzden müzede müttefiklerin ve düşmanların, sivillerin ve askerlerin, siyasi, sosyal ve kültürel dinamiklerin yansıtılması için çaba sarf edilmiştir.
Londra’daki ana müzenin giriş kapısında misafirleri devasa deniz topları karşılamaktadır. İngiliz kraliyet donanmasına ait olan bu toplar, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Yunanlılara destek amacıyla kullanılmıştır. Başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere kahraman Türk askerinin muhteşem direnişi sonrası düşman devletlerinin hayalleri bir kez daha yıkılmış ve o zamandan kalma bu toplar, tarihe tanıklık etmesi amacıyla 1968 yılında müze envanterine alınmıştır.
Müze Birinci ve İkinci Dünya Savaşı’na ait pek çok koleksiyona sahiptir. Harp tarihini aydınlatan tanklar, toplar, uçaklar ve pek çok savaş ekipmanları müzede sergilenmektedir . Ayrıca Londra’da müze gemisi de sergilenmekte, Churchill’in başkanlık ettiği İngiliz Savaş kabinesinin İkinci Dünya Savaşı boyunca ana karargâhı olarak hizmet veren “Churchill War Rooms” ziyaretçilerini ağırlamaya devam etmektedir.
İmparatorluk Savaş Tarihi Müzesi, müze rolüne ek olarak, aynı zamanda büyük bir ulusal sanat galerisi, yazılı ve görsel kaynak arşivi ve bir araştırma merkezi olarak kullanılmaktadır. Müze içerisindeki kalıcı eserlerin dışında pek çok geçici sergi açılmakta, savaş gazileri ile bir araya gelerek mülakatlar gerçekleştirilmektedir. Müze ziyaretçilerinin savaştan etkilenenlerin hayatlarına yaklaşmalarına ve savaşın dünyadaki etkilerini daha iyi anlamalarına yardımcı olacak sergi, etkinlik ve eğitim programları düzenlemektedir.
Kısmen hükümet tarafından finanse edilen İmparatorluk Savaş Müzeleri, çalışmalarını sürdürmek için gönüllülere, bağışlara, sponsorluklara ve ticari faaliyetlerden gelirlere ihitiyaç duymaktadır.
T.C. Cumhurbaşkanlığı - Savunma Sanayii Başkanlığı himayesinde yürütülmektedir.
