İsmail Ovalı: Elektronik Harp ve Karıştırma
Giriş
Elektronik Harp (EW-Electronic Warfare)’in iki ana amacı vardır. Elektronik Harp ile dost unsurlara ait sistemlerin efektif bir şekilde çalışmasını sağlamak için düşman unsurların Elektronik Saldırılarından (EA-Electronic Attacks) korunması hedeflenir. Elektronik Harp’in bu amacı Elektronik Savunm a(ED-Electronic Defence) olarak adlandırılır. Dost unsurlara ait bir arama radarının Elektronik Saldırılar’dan korunması amacıyla Sabit Yanlış İkaz Oranı (CFAR-Constant False Alarm Rate) tekniğinin kullanılması bir Elektronik Savunma yöntemidir. Haberleşme sistemlerinin düşman unsurların gerçekleştireceği karıştırmadan (jamming) etkilenmemesi amacıyla Frekans Atlama (Frequency Hopping) tekniğinin kullanılması da Elektronik Savunma yöntemlerine örnek olarak verilebilir.
Elektronik Harp’in diğer ana amacı düşman unsurlara ait sistemlerin efektif bir şekilde çalışmasını engellemektir. Elektronik Harp’in bu amacı için gerçekleştirilen faaliyetler Elektronik Saldırı olarak adlandırılır. Düşman unsurların komuta ve kontrol kabiliyetine zarar vermek amacıyla düşman unsurlara ait haberleşme sistemlerini karıştırıcı(jammer) ile karıştırmak bir Elektronik Saldırı faaliyetidir. Doğru protokol ve dalga formunda sahte sinyaller kullanarak düşman unsurlara ait radar ekranlarında sahte hedefler oluşturmak da bir Elektronik Saldırı faaliyetidir ve aldatma olarak adlandırılır. Elektronik Saldırı ve Elektronik Savunma’ya ek olarak Elektronik Harp’in bir alt dalı olan Elektronik Destekten (ES-Electronic Support) bu çalışmada bahsedilmeyecektir. Elektronik Harp’in temel bir sınıflandırılması Şekil-1’de gösterilmiştir.
Şekil-1: Adamy, David L. - Introduction to Electronic Warfare Modeling and Simulation-SciTech Publishing (2006)
Elektronik Harp’in özelleşmiş bir dalı olan Haberleşme Elektronik Harp (CEW-Communication Electronic Warfare) dost ve düşman unsurlara ait haberleşme sistemleriyle ilgilenir. Haberleşme Elektronik Harp’te amaç dost unsurlara ait haberleşme sistemlerinin ve iletişimin güvenliği ve devamını sağlamak ile düşman unsurlara ait haberleşme sistemlerini ve iletişimi engellemektir. Bu çalışmada Elektronik Saldırı kapsamına giren düşman iletişimini engellemek amacıyla gerçekleştirilen karıştırma faaliyeti ve bu faaliyeti gerçekleştirmede kullanılan karıştırıcı sistemleri anlatılacaktır.
Karıştırma
Temel bir şekilde anlatmak gerekirse, düşman unsurlara ait, RF link üzerinden gerçekleşen haberleşmeyi engelleme faaliyeti karıştırma olarak tanımlanır. Karıştırma işleminde kullanılan sistemlere ise karıştırıcı denir. Karıştırıcı, düşman unsurlara ait haberleşme sistemindeki alıcıda istenmeyen gürültü sinyalleri oluşturarak düşman haberleşmesini engellemeye çalışır. Bu istenmeyen gürültü sinyalleri yeteri kadar güçlü olursa düşman haberleşme sisteminin alıcısı, düşman haberleşme sisteminin vericisinden gelen sinyaller yerine karıştırıcıdan gelen sinyalleri demodüle eder. Bu yüzden düşman haberleşme sistemine ait alıcı, düşmana ait vericiden gelen sinyalleri demodüle edemez ve RF link üzerindeki düşman haberleşmesi engellenmiş olur. Karıştırma senaryosu Şekil-2’de verilmiştir.
Şekil-2: Richard A. Poisel - Introduction to Communication Electronic Warfare Systems-Artech House (2008)
Karıştırıcılar elektronik saldırı gerçekleştirmek için üç temel şekilde kullanılır:
Düşman unsurların diğer düşman unsurlar ile haberleşmesini engelleyerek düşmanın komuta ve kontrol kabiliyetine zarar verilir. Bu faaliyet Haberleşme Karıştırma(Communication Jamming) olarak da bilinir. Farklı bölgedeki iki düşman birliğin telsiz sistemlerini karıştırarak birbirleriyle haberleşmesini engellemek Haberleşme Karıştırma faaliyetine bir örnektir.
Düşman unsurlara ait radar gibi Elektronik Destek sistemlerini karıştırarak düşmanın Elektronik Harp kabiliyetlerine zarar verilir. Bu faaliyet Perdeleme(Screening) olarak da bilinir. Basit bir şekilde anlatmak gerekirse, radar sistemleri ortama elektromanyetik dalga yayıp, hedeflerden yansıyan elektromanyetik dalgaları işleyerek hedefleri tespit eder ve hedeflerin konum, yönelim ve hız gibi bilgilerini elde eder. Eğer karıştırıcı radar sisteminde hedeften yansıyan sinyallerden daha güçlü gürültü sinyalleri oluşturursa radar hedeften yansıyan sinyalleri işleyemez ve işlevsiz hale gelir. Bu Elektronik Saldırı Perdeleme faaliyetine örnek olarak verilebilir.
Düşman unsurlara ait radar gibi Elektronik Destek sistemlerine doğru protokol ve dalga formunda sahte sinyaller gönderilerek düşman sistemi aldatılır ve düşmanın Elektronik Harp Kabiliyetine zarar verilir. Bu faaliyet Aldatma(Deception) olarak da bilinir. Düşman unsurlara ait radar ekranında var olan hedefleri gizlemek veya sahte hedefler oluşturmak Aldatma faaliyetine bir örnektir.
Harp sistemlerinin yanı sıra ticari televizyon ve radyo yayınlarının da karıştırılması Elektronik Saldırı kapsamındadır. Televizyon ve radyo yayınları savaş bölgelerinde propaganda amacıyla sıklıkla kullanılır. Propaganda yayınları ile bölgedeki silahlı olmayan yerel unsurların bölgedeki operasyonları desteklemesi veya bölgedeki operasyonlara karşı çıkması hedeflenir. Zeytin Dalı Harekâtı esnasında terörist unsurlar Afrin’deki bölge halkına televizyon ve radyo aracılığıyla propaganda yayınları yapması ve Soğuk Savaş döneminde Free Europe radyosunun yayınları SSCB tarafından uzun yıllar engellenmesi bu duruma örnek olarak verilebilir.
Ötesi
Karıştırma işlemi için çeşitli konfigürasyonlar ve farklı türde karıştırıcılar mevcuttur. Farklı karıştırıcı türlerinin ve konfigürasyonların birbirlerine göre avantaj ve dezavantajları mevcuttur. Ayrıca karıştırma işleminin efektif bir şekilde gerçekleştirilmesi birçok parametreye bağlıdır. Bu hususlar başka bir çalışmada incelenebilir.
Kaynaklar
Adamy, David L. - Introduction to Electronic Warfare Modeling and Simulation-SciTech Publishing (2006)
Richard A. Poisel - Introduction to Communication Electronic Warfare Systems-Artech House (2008)
Filippo Neri - Introduction to Electronic Defense Systems-Artech House (2018)
İsmail Ovalı
Savunma Sanayii Uzman Yardımcısı
T.C. Cumhurbaşkanlığı - Savunma Sanayii Başkanlığı himayesinde yürütülmektedir.
