Bir Fikrim Var: Orman Yangını Sabotajlarının Engellenmesi
1) Kısaca kendinizden bahsedebilir misiniz?
Eskişehir Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği 4. Sınıf Öğrencisiyim. TÜBİTAK tarafından destek alan "Türkiye Geneli ve Bölgeleri Deprem Tahminlemesi" üzerine derin öğrenme modelli bir proje geliştirmekteyim.
Üniversite yaşantım boyunca yurtiçi ve yurtdışı kaynaklı mühendislik ve teknoloji topluluklarında gönüllü faaliyetler yürüttüm. Başkanlık, elçilik, çekirdek ekip üyeliği ve eğitmenlik gibi görevlerle hem topluluk yönetimi hem de takım çalışması konularından kendime katkı sağladım.
Yurt içinde ve yurt dışında "Yapay Zekâ, Makine Öğrenmesi, Derin Öğrenme, Yapay Sinir Ağları" üzerine dersler ve kurslar alma fırsatım oldu. Aynı zamanda Yönetim Becerileri üzerine de gelişim gösterdim.
2) Projenizin ortaya çıkış hikayesini anlatır mısınız?
Türkiye’de 2020 yılı içerisinde 3 bin 413 orman yangını çıktı, 20 bin 938 hektar alan zarar gördü. Bu rakamlar Türkiye’de son 10 yılın ortalamasının üzerindedir. Ülkemizde genellikle yaz aylarına meydana gelen orman yangınların bir çoğunun ortak bir sebeplerle ortaya çıktığını fark etmemle birlikte bu yangınların nasıl engellenebileceğini düşünmekle başladım. Yangınların ortak noktalarından en göze çarpan; yangının meydana geldiği bölgede yılın nem oranının en düşük olduğu ve en rüzgârlı dönemlerinde, itfaiye ekiplerinin ulaşımının en zor olduğu noktalarda meydana gelmesi.
Orman yangınlarının çıkış nedenlerinden; İhmal ve Dikkatsizlik %34 Kasıt, %7 Belirlenemeyen %42 gibi oranlara sahipler. Sadece bu üç neden %83’lük bir orana sahip. Hedefimiz bu nedenleri ortadan kaldırabilecek model oluşturmak.
3) Projenizi detaylı bir şekilde açıklayabilir misiniz?
Üç farklı veri projemizin girdi kısmını oluşturacak. Bunlar; son 10 yıla ait Türkiye orman yangınlarının il-ilçe verileridir. Son on yıla ait Türkiye hava durum raporlarının il ilçe verisi ve Türkiye orman dağılımı haritası. Oluşturulacak model; yapay sinir ağ temelli çok girdili ve tek/çok çıktılı derin öğrenme algoritması olacak.
Elde edilen verilerde yer alan; hava durumu (nem oranı ve rüzgâr şiddeti), zaman, konum ve orman varlığı bilgileri, oluşturulacak model için girdi olarak kabul edilecek. Aynı şekilde bu verilerden türetilecek istatiksel veriler de çok girdili modelimize dahil edilecek. Hedeflenen sonuç; seçili bölgelerde meydana gelebilecek yangınları (özellikle sabotaj, ihmal veya belirsiz nedenlerden kaynaklı yangınlar) tahmin etmek ve gerekli önemlerin alınmasını sağlamak.
Yangının meydana gelebileceği haftayı tahmin etmeyi hedefleyen projenin gelişimi ile birlikte haftadan da öte direkt gününü saptamak istiyorum.
4) Neden bu projeyi hayata geçirmek istiyorsunuz?
Ülkemizdeki orman varlığının korunmasına katkı sağlamak ve gelecek nesillere daha yeşil bir ülke bırakma isteği. Orman demek nefes demektir. Gelecek nesiller için diktiğimiz ağaçları korumak da önemli bir görevimizdir.
5) Projenizin sektöre nasıl bir fayda sağlayacağını düşünüyorsunuz?
Küresel iklim değişiminin kötü etkileri sebebiyle temiz havadan mahrum kalabilecek birçok insan için ormanlarımız önemli bir oksijen kaynağı olacak. Uzun vadede insanlar ülkemizin kuzey ülkelerine göre daha sıcak olmasından dolayı değil dünyanın geri kalan ülkelerine göre daha temiz havaya sahip bir ülke olmasından dolayı tercih edecek. Daha ötesi ülkedeki orman varlığını arttırırken harcanan paralar ancak bu ormanların korunması ile bir anlama bürünecek.
6) Neden size yatırım yapılması gerektiğini düşünüyorsunuz?
Proje için yapılacak yatırım ülke için yapılacak bir yatırım olacak. Bir gün son bulacak hayatım için değil ilelebet payidar kalacak bir ülke için yatırım yapılmalı. Gelecek nesillerin dönemlerinin şartlarına göre daha farklı bir yere taşıyacağını düşündüğüm bu proje, hayata geçerse yapılacak yatırım katı ile ülkemize kar getirebilir.
7) Projeniz ile ilgili planlarınız ve hedefleriniz nelerdir, 5 yıl sonra projenizi nerede görüyorsunuz?
5. yılın sonunda Türkiye geneli ve bölgesel orman yangınlarındaki azalma oranına göz önünde bulundurularak bölgelere göre özel yeni modellerin gelişimi sağlanabilir. Tahminlemede 0.1’den çok daha düşük bir hata oranı ile tahmin başarısını artırmak istiyorum. Bölgenin karakteristik yapısına göre geliştirilecek yeni modellere uygun şekilde entegre edilecek drone araçlarının gelişimine de fayda sağlayacaktır.
8) Okurlarımıza iletmek istediğiniz düşünceleriniz var mı?
Ülkemizde çok daha güzel proje fikirleri olan insanlar var. Bu fikirlerini duyurabilecekleri bir platform veya bu fikirleri hayata geçirebilecekleri ekipleri bulmakta zorlanabiliyorlar.
Fikriniz ne olursa olsun ülkemize ve dünya yararına olduğunu düşündüğünüz projeleri paylaşmaktan çekinmeyiniz.
Vizyoner Genç ekibine bu anlamda çok teşekkür ederim. Proje’de yer almak, birlikte araştırma yapmak ve gelişim göstermek isteyen arkadaşlarla iletişim kurmak isterim. Aynı zamanda sektörde bu anlamda çalışan ve/veya üniversitelerde bu konularda araştırma yapan akademisyenlerimizden de destek bekliyorum.
https://www.linkedin.com/in/muhammedomerkeskin
https://www.instagram.com/muhammedomerkeskin
muhammedomerkeskin@ieee.org
T.C. Cumhurbaşkanlığı - Savunma Sanayii Başkanlığı himayesinde yürütülmektedir.
