Mühendislik & Üretkenlik
Uluslararasında mühendislik tanımı için yapılmış birçok çalışma olmasına karşın bunlardan bir tanesi de Ana Britannica ansiklopedisinin 341’inci sayfasında “Bilimsel ilkelerin, doğadaki kaynakların en verimli biçimde yapılara, makinelere, ürünlere, sistemlere ve süreçlere dönüştürülmesi amacıyla uygulamaya konmasına Mühendislik denir.” ifadesidir. Benzer olarak Büyük Larousse’un 8440’ıncı sayfasında da “Bilimsel çalışmaların, araştırmaların sonuçlarını toplumun somut ihtiyaçlarını karşılamak üzere teknolojiye ve uygulamalara geçiren sistematik çalışmalar bütününe Mühendislik denir.” kaydı vardır. (1) Buradan anlayacağımız üzere mühendisler doğanın ve toplumun esas mimarlarıdır.
Şekil 1 Mühendislik...
Mühendis istihdamının kapsamını keşfedebilmek açısından, farklı tanımlamalara ayırıcı bir gözle bakıldığında, mühendislik kapsamında ne tür işlerin yapıldığı konusunda ortaklaşan ifadeler dikkat çekmektedir: “Yaratma gücü ve çabası”, “tasarım ve konstrüksiyon”, “tasarlamak ve işletmek”, “bilgi ve beceri kullanmak”, “çalışma, deneyim ve uygulama ile kazanılan mühendislik mantığı”, “(bilimi) uygulayarak insanlığın türlü gereksinimlerine yanıt vermek, türlü sorunlarına çözümler getirmek.” Görüldüğü gibi farklı sözcükler kullanılarak anlatılsa da ortaklaşılan nokta; mühendisliğin, üretim sürecinde başta yaratım olmak üzere uygulama aşamasına da uzanan geniş bir zincirin halkalarında yer alabilen bir meslek olduğudur. Mühendislik denildiğinde yaratıcılık vurgusu ön plana çıkmaktadır. Nitekim İngilizce “engineer” sözcüğünün kökeninin Latince “icat etmede yaratıcı olan kişi” anlamına gelen “ingeniatorem” (James L. Adams, Bir Mühendisin Dünyası, s.4) ya da yaratıcılık, usta veya beceri anlamı taşıyan “ingenium” (UNESCO Mühendislik Raporu) sözcüğünden geldiğine dikkat çekilmektedir. (2) Demem o ki mühendislik çok geniş bir kapsam olmak ile birlikte insanoğlunun bütün ihtiyaçlarını karşılamaya yöneliktir.
Şekil 2 Kaynak: UNESCO Mühendislik Raporu-2010
Yaratıcılık, mühendisliğin temel bir unsurudur. Yaratıcılık, problemlere etkili, yeni çözümlerin üretilmesiyle ilgilenirken, mühendislik ve mühendislik tasarımının teknolojik çözümlere odaklanan benzer bir amacı vardır. Yaratıcı çözümler üreten insanlar, kullandıkları bilişsel deneyimler, bu faaliyetleri üstlendikleri ortam ve ürettikleri ürünlerin özellikleri üzerine araştırmalara neden olan ilk kez Ekim 1957'deki Sputnik Şoku'ydur. Bu bölüm, mühendislik organizasyonlarının inovasyon kapasitelerini en üst düzeye çıkarabilmeleri için yaratıcılığın nasıl teşvik edildiğini anlama çabalarına rehberlik eden psikolojik çerçeveyi özetlemektedir. Mühendislik eğitimine yaratıcılığın yerleştirilmesi özel bir önem taşımaktadır.
.jpg)
Şekil 3 Yaratıcılık (Creativity)
Yaratıcılığın 21. yüzyıl yaşamının temel bir unsuru olduğu konusunda çoğu kişi hemfikirdir. "Yaratıcılık mühendislik için vazgeçilmez bir niteliktir ve önümüzdeki zorlukların artan kapsamı ve 21. yüzyılın teknolojilerinin karmaşıklığı ve çeşitliliği göz önüne alındığında, yaratıcılığın önemi artacaktır." (3) Mühendislikte yaratıcılığın/üretkenliğin önemini ifade ettikten sonra nasıl üretken olabiliriz sorusu akla gelebilir, Bununla ilgili birçok öneri olmasına karşılık daha üretken olmaya yardımcı olacak 5 adım sayabiliriz;
- Sorunları anlamak için zaman harcamak.
- Sorunlara farklı perspektiflerden bakmayı denemek.
- Sorunlara ilişkin çevremizi gözlemlemek ve sorunun konusuna ilişkin bilgi edinmek.
- Disiplinler arası bir ekipte çalışmak.
- Üretken bir çevrede çalışmak.
Üretken bireyler nesiller boyu insanlara hayatı kolaylaştırmış dünyayı insanlar için daha kolay yaşanabilir hale getirmiştir. Bizler önceki nesillerimize ait bir takım fikir ve buluşları miras aldık aynı şekilde bizden sonraki nesiller içinde daha yaşanılabilir kolay bir dünya için fikirler, buluşları bilimi miras bırakmalıyız. Biz yeni nesil mühendislerin bu konuda en çok ihtiyaç duyduğu şeyde üretken ve çalışkan olmaktır.
Kaynakça
1. Mühendisliğin Kelime kökeni. Zekai ŞEN. Mühendislikte Felsefe, Mantık, Bilim ve Etik. İstanbul : TÜBİTAK Yayınları, 2016.
2. MÜHENDİSLİĞİN ‘YENİ’ YÜZÜ, ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ Dergisi. SALMAN Banu. Sayı448, Ekim2013.
3. The National Academy of Engineering. 2004.
Yazar: Ömer Faruk OKUTAN
T.C. Cumhurbaşkanlığı - Savunma Sanayii Başkanlığı himayesinde yürütülmektedir.
